Ten przykład pokazuje, że możliwy jest system emerytalny, w którym każdy dostaje emeryturę, obywatele mają prywatne oszczędności na starość, a odpowiednik ZUS przynosi zyski. Szkoda, że przykład ten nie pochodzi z własnego podwórka.

W zestawieniu międzynarodowej firmy konsultingowej Mercer,  Kanada została zaliczona do grupy sześciu państw z najlepszym systemem emerytalnym na świecie. W rankingu oceniano m.in. przejrzystość systemu, pewność otrzymania przyrzeczonej emerytury, sposób finansowania i integralność z sektorem prywatnym.

Czyli istnieją systemy emerytalne, które są efektywne. Na jakich zasadach działają?

System kanadyjski, podobnie jak polski, składa się z trzech filarów. I filar to tzw. „emerytura obywatelska”. Prawo do niej przysługuje każdemu obywatelowi po 65 roku życia (nawet jeśli nie przepracował w życiu ani godziny!) i finansowana jest z bieżących wydatków budżetu państwa. Jedynym warunkiem jej uzyskania jest mieszkanie w Kanadzie przez co najmniej 10 lat, po ukończeniu 18 roku życia. Istnieje pewne zróżnicowanie. Otóż zasiłek jest tym wyższy, im dłuższy jest okres pobytu i aby otrzymać całość świadczenia, trzeba spędzić w kraju 40 lat. Wubiegłym roku pełna „emerytura obywatelska” wynosiła 540,12 dol. kanadyjskich, czyli ok.1724 zł. Przyznaję, że jest to niewielka kwota pieniędzy (równa około jednej trzeciej pensji minimalnej), jednak chodzi tu jedynie o zapenienie pewnego minimum. Beneficjentami systemu są zatem prawie wszyscy emeryci, z wyłączeniem grupy najlepiej zarabiających.

Większa część państwowej emerytury w Kanadzie pochodzi z II filaru, który jest  obowiązkowym, pokoleniowym funduszem, podobnym do polskiego ZUS. Do programu należy każdy pracujący między 18 a 65 rokiem życia, dokładnie na takich samych zasadach.  Składka wynosi 9,9% od wynagrodzenia, a w przypadku kiedy suma rocznych zebranych wkładów od pracownika przekroczy 2217 dol., składka przestaje być pobierana. Maksymalny poziom świadczenia ustalany jest na podstawie zmian średniego dochodu i wynosi 986,67 dol. (3147,5 zł).

Przejrzysta i precyzyjna konstrukcja tego filaru sprawia, że jest to fundusz samofinansujący się, w przeciwieństwie do ZUS i KRUS. Coraz większą rolę w systemie odgrywa jego część kapitałowa. Warto tu wspomnieć, iż obecnie 20% środków ze składek jest inwestowanych na rynkach finansowych, a zyski księgowane są na indywidualnych kontach uczestników systemu.

Całkowity przeciętny dochód emeryta w Kanadzie sięga aż 60% średniej płacy krajowej! My niestety możemy o tym tylko pomarzyć. Znaczną część obywatele Kanady wypracowują w III filarze, który to obejmuje dobrowolne ubezpieczenia prywatne. Wkłady na indywidualne konta są całkowicie odliczane od podatku i można na nich ulokować do 18% dochodu rocznego. Szczegółowy plan inwestycyjny określa w całości swobodna umowa między instytucją prowadzącą rachunek, a jego właścicielem

Warto tu podsumować, iż obecnie 70% najstarszych Kanadyjczyków otrzymuje równolegle do państwowego świadczenia, comiesięczną wypłatę ze zgromadzonych oszczędności, której średnia wysokość wynosi ok. 1250 dol. kanadyjskich.

Porównanie obu systemów dostarcza więc argumenty za tym, że prywatne oszczędności emerytalne są tym wyższe, im niższy jest poziom podatku emerytalnego, jakim są de facto płacone składki.

Żyjąc w Kanadzie śmiało można zanucić pod nosem: „wesołe jest życie staruszka…”.

Źródło: na podstawie artykułów ze stron: http://biznes.interia.pl; www.tokfm.pl; www.zus.pl